نورپردازی اصطلاحی است که در درجه اول روشنایی فضا با آن در نظر گرفته می‌شود و در درجه دوم زیبایی بصری آن مورد توجه قرار می‌گیرد. امروزه فضاهای مختلفی از قبیل ادارات، مناطق مسکونی و مراکز تجاری به نورپردازی اصولی و استاندارد برای جذب مشتریان خود احتیاج دارند؛ لذا در اینجا به بررسی انواع محصولات نورپردازی پرداخته می‌شود.
شناخت انواع محصولات نورپردازی
انواع مختلفی از محصولات نورپردازی برای تأمین نیازهای شما فراهم شده است که به طور کلی به 4 دسته مهم طبقه بندی می‌شوند که عبارت‌اند از: محصولات نورپردازی عمومی، موضعی، تأکیدی و تزیینی. در ادامه به بررسی انواع آن‌ها می‌پردازیم.
نورپردازی عمومی یا محیطی
نورپردازی محیطی که به آن نورپردازی عمومی نیز می‌گویند، یکی از رایج‌ترین انواع محصولات نورپردازی است و بیشترین نور را در یک اتاق ارائه می‌دهد. روشنایی یکنواخت را در سراسر فضا، مستقل از سایر منابع روشنایی فراهم می‌کند. نور محیط از روی دیوارها “جهش” می‌کند تا فضای بیشتری را روشن کند. برای بسیاری از اتاق‌ها، پنجره‌ها یا درهای شیشه‌ای نور طبیعی محیط را ارائه می‌دهند. با این حال، وسایل روشنایی دیگری نیز وجود دارند که نور محیط را فراهم می‌کنند، مانند:
- لوستر
- چراغ‌های توکار
- وسایل نصب شده روی سقف یا دیوار
- چراغ‌های پایین LED
- چراغ‌های کف و رومیزی
نورپردازی موضعی
نورپردازی موضعی نور بیشتری را برای کارهای شما فراهم می‌کند. به شما کمک می‌کند اشیاء کوچک یا اجسامی را با کنتراست کم ببینید.همچنین، نورپردازی موضعی، نور بیشتری را برای کارهایی که نیاز به دقت زیادی دارند فراهم می‌کند و به کاهش خستگی چشم کمک می‌کند. وسایل استاندارد مورد استفاده برای این نوع نورپردازی عبارت‌اند از:
- نورپردازی آویز و پایه دار
- نورپردازی زیر کابینت
- لامپ قابل حمل یا رومیزی
نورپردازی تأکیدی
یکی دیگر از انواع محصولات نورپردازی، نورهای تأکیدی هستند که عمدتاً برای روشن کردن نقاط خاصی از محیط مانند برجسته کردن چیزی در فضا استفاده می‌شوند. آن‌ها اغلب تزئینی هستند و دکوراسیون اتاق را تکمیل می‌کنند. همچنین می‌توان از نورهای تأکیدی برای رسیدن به جلوه دلخواه مانند بزرگ‌تر نشان دادن اتاق استفاده کرد. نورپردازی تأکیدی نیز بسته به مکانی که قرار می‌گیرد، می‌تواند به عنوان نورپردازی موضعی هم عمل کند. انواع نورپردازی تأکیدی عبارت‌اند از:
- نورپردازی زیر کابینت
- دیوارکوب
- چراغ‌های تصویری
- روشنایی بیرون ساختمان
این نوع نورپردازی، اغلب توسط مشاغل و هنرمندانی که می‌خواهند وسایل خود را برجسته کنند استفاده می‌شود. نور تأکیدی برای ایجاد کنتراست استفاده می‌شود و معمولاً سه برابر روشن‌تر از نور عمومی یا محیطی است. از نورپردازی تأکیدی برای جلب توجه افراد استفاده می‌شود. نور قابل تنظیم معمولاً در این نوع نورپردازی‌ها استفاده می‌شود؛ زیرا امکان دقت در مناطق کوچک‌تر را فراهم می‌کند.
نورپردازی تزئینی
در این نوع نورپردازی، بیشتر از عناصر تزیینی برای زیبایی فضا استفاده می‌شود، مثلاً از لوسترهای بزرگ با طراحی‌های زیبا و چراغ‌های آویز استفاده می‌شود. همه چیز در مورد جلوه‌های بصری با نورپردازی تزئینی امکان پذیر است. در این نوع نورپردازی، کمتر بر روی نور و بیشتر بر روی طراحی بصری تمرکز شده است؛ لذا جذابیت آن بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد. از نورپردازی تزئینی نیز می‌توان برای القای احساسات نوستالژیک استفاده کرد.
آشنایی با نور مستقیم و غیرمستقیم در نورپردازی
وقتی صحبت از انواع محصولات نورپردازی برای خانه و محل کار می‌شود، دو نوع نور متفاوت وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید: نور غیر مستقیم و نور مستقیم. درک تمایز بین نور مستقیم و غیرمستقیم در زمینه طراحی نور به منظور ایجاد حال و هوای مناسب برای هر اتاق بسیار مهم است.
نور غیر مستقیم
نوعی نورپردازی است که برای روشنایی عمومی اتاق استفاده می‌شود. اساساً منبعی است که نور را برای کل فضای داخلی پخش می‌کند. این نور برای انعکاس در نظر گرفته شده است. اغلب نوری است که به سمت بالا پرتاب می‌شود و در آنجا پخش می‌شود. بسیاری از چراغ‌های دیوارکوب نور را به سمت سقف هدایت می‌کنند.روشنایی غیرمستقیم به معنای روشن کردن یک اتاق با وسایل نوری مختلف است که نور را از سطوحی مانند دیوارها و سقف‌ها منعکس می‌کند تا جلوه‌ای یکنواخت، ملایم و بدون سایه ایجاد کند. نور غیر مستقیم برای برجسته کردن اشیاء و عناصر خاص در داخل یا خارج استفاده می‌شود. این روشنایی، نوری گرم و زیبا ایجاد می‌کند. نور غیرمستقیم دارای توهم وسعت است، تابش خیره کننده را کاهش می‌دهد و فضای آرامش بخشی را ایجاد می‌کند. برای پروژه‌های مسکونی مانند آشپزخانه‌ها و اتاق‌خواب‌ها در خانه مناسب است و همچنین در مکان‌های تجاری مانند رستوران‌ها و متل‌ها کاربرد زیادی دارد. با این حال، در کاربردهایی که روشنایی بالا و دید واضح مورد نیاز است، نور غیر مستقیم ترجیح داده نمی‌شود و ترکیبی از وسایل روشنایی مستقیم و غیر مستقیم ترجیح داده می‌شود. در اینجا چند نمونه از منابع روشنایی غیر مستقیم آورده شده است:
- چراغ‌های سقفی توکار
- لوستر
- دیوارکوب
- چراغ‌های کف
نور مستقیم
نوعی نورپردازی است که پرتوی نور را بر روی یک جسم یا منطقه خاص متمرکز می‌کند. این نور، یکی از رایج‌ترین انواع نور در زندگی روزمره است. نور مستقیم را می‌توان برای اهداف مختلفی استفاده کرد؛ به عنوان مثال نورپردازی رویدادهای مختلف مانند مراسم جشن، اجراهای صحنه، ارائه نور عالی برای کارهایی مانند خواندن و نوشتن و استفاده در مکان‌های رسمی، ایده آل است. نورافکن‌ها نمونه‌هایی از نور مستقیم هستند. نور مستقیم دارای مزایای مختلفی مانند تمرکز، تأکید، ایمنی و زیبایی است. با این حال، همچنین می‌تواند سایه‌های تیز و خیره کنندۀ ناخواسته را روی چشم‌ها ایجاد کند. این نور معمولاً به سمت پایین تابیده می‌شود و مستقیماً به اشیا و سطوح برخورد می‌کند. نمونه‌هایی از وسایل برای نورپردازی مستقیم عبارت‌اند از:
- نورپردازی آویز
- نور کابینت
- چراغ‌های روشویی در حمام
- لامپ‌های رشته‌ای برای مطالعه یا
- چراغ‌های دیواری در کنار تخت
- چراغ رومیزی برای کار
سخن پایانی
تأمین منابع روشنایی برای فضاهای داخلی و خارجی بسیار مهم است که در این میان می‌توانیم به انواعی از محصولات نورپردازی اشاره کنیم که هر یک نقش بسیار مؤثری را برای تأمین منابع نوری ما ایفا می‌کنند. انتخاب صحیح این محصولات نقش به سزایی در زیبایی و جلوه دکوراسیون و فضای شما خواهد داشت.
