رنگ نور، از مهم‌ترین عوامل نورپردازی به شمار می‌آید. هنگامی که قصد داریم فضای یک ساختمان را روح ببخشیم تا افراد مختلف بتوانند بر اساس نیاز خود احساس خوشایند داشته باشند، اهمیت رنگ نور چراغ‌ها برایمان آشکار می‌شود. در این مقاله سعی داریم شما را با تأثیرات و ویژگی‌های مختلف رنگ نورهای گوناگون آشنا کنیم تا بتوانید بنا به نیاز، دمای نورهای محیط را تنظیم کنید.
رنگ نور به چه معناست؟
هنگامی که واژه رنگ نور برای اولین‌بار به گوش افراد می‌خورد، در کمال تعجب، به دنبال توضیحات بیشتر از این واژه هستند. به‌طور کلی، رنگ نور به طیف رنگی که می‌توانیم در یک فضا به کار ببریم گفته می‌شود. توجه به رنگ نور و به‌کارگیری صحیح آن در محیط بسیار حائز اهمیت است؛ چرا که هر نور، دمای مخصوص به خود را دارد که می‌تواند فضای خاصی در محیط ایجاد کند.
شاخصی برای تعیین رنگ نور
به طور معمول، برای اندازه‌گیری میزان رنگ نور چراغ، دمای آن را بیان می‌کنند. این توصیف از رنگ نور را دمای نور می‌نامند. اندازه‌گیری دمای نور با کمک درجه‌بندی کلوین محاسبه می‌شود که شامل طیف گرمایی گسترده‌ای است. این طیف رنگی، از رنگ‌های گرم همچون قرمز و زرد با درجه کم شروع شده و به‌تدریج سمت رنگ‌های سردتر همچون آبی با درجه بالاتر می‌رسد.
درجه‌بندی طیف رنگی نورها
در طیف گسترده گرمایی، دمای نور از ۱۰۰۰ الی ۱۰۰۰۰ درجه کلوین قابل‌تغییر است. همان‌طور که گفته شد هرچه به سمت ۱۰ هزار کلوین می‌رویم، گستره رنگی ما سردتر می‌شود. در ادامه مطلب، با انواع درجه‌بندی طیف رنگی نورها آشنا می‌شویم.
رنگ نور آفتابی
رنگ نور آفتابی معمولاً بین ۲۰۰۰ الی ۳۰۰۰ درجه کلوین متغیر است. این نور به رنگ زرد نزدیک است. فضایی که تحت سلطه رنگ نور آفتابی قرار می‌گیرد، فضایی با حرارت بالا به نظر می‌رسد. دقت کنید که حرارت بالا به معنای گرمای ساختمان یا داغ شدن چراغ‌برق نیست بلکه توصیفی است که حس‌وحال فضای محیط را بیان می‌کند.
رنگ نور طبیعی یا نچرال
رنگ نور طبیعی یا نچرال، تشابه زیادی به نور خورشید دارد. در درجه‌بندی کلوین، این طیف رنگی دمایی از ۳۱۰۰ الی ۴۵۰۰ درجه را دربر گرفته است. رنگ نور طبیعی با توجه به شباهت بی‌نظیری که به نور خورشید دارد، فضای ساختمان را بسیار جذاب می‌کند. توجه داشته باشید که دستیابی به نور طبیعی تنها با ترکیب نور آفتابی و نور مهتابی امکان‌پذیر است.
رنگ نور مهتابی
افراد برای ایجاد محیط‌هایی با قابلیت تمرکز بیشتر و به‌دور از حواس‌پرتی، در طیف رنگی نور به سراغ رنگ نور مهتابی می‌روند. دمای رنگ نور مهتابی از ۴۶۰۰ الی ۶۵۰۰ درجه کلوین متغیر است. نور مهتابی، حس‌وحال سرد و زمستانی را در فضا ایجاد می‌کند.
دمای رنگ نور را چگونه می‌توان محاسبه کرد؟
دمای رنگ نور بر اساس دمای مطلق یک جسم سیاه ایده‌آل بیان می‌شود. جسم سیاه در فیزیک، جسمی است که وجود خارجی ندارد و فقط یک نظریه است. این جسم، همه تابش‌ها و طول‌موج‌های مختلف را جذب می‌کند، و با توجه به دمای خودش دوباره آن‌ها را منعکس می‌کند. درواقع، بدنه سیاه هنگام گرم شدن و در دماهای مختلف، نورهای متفاوتی ایجاد و ساطع می‌کند. این نور می‌تواند در محدوده نور مرئی، مادون‌قرمز یا فرابنفش باشد.
راهنمای استفاده از رنگ نورها در محیط‌های مختلف
در نورپردازی حرفه‌ای، طراحان کارایی هر محیط را مدنظر گرفته و با توجه به ویژگی‌های هر محیط، نور مناسب آن را انتخاب می‌کنند. توجه به رنگ نورهای به‌کارگیری شده در فضا از اهمیت بالایی برخوردار است. چرا که افراد در محیط تا حد زیادی تحت تأثیر نورها قرار می‌گیرند. آیا تمایل دارید خودتان رنگ نور موردنیاز اتاق‌خواب یا محیط کاری‌تان را تعیین کنید؟ اگر پاسخ شما به این سؤال بله است، ما در ادامه این مطلب به نحوه انتخاب رنگ نور مناسب محیط‌های مختلف می‌پردازیم.
نور سرد:
در محیط‌هایی که دقت در کار حرف اول را می‌زند، برای جلوگیری از خستگی و خواب‌آلودگی افراد، از نور سفید و سرد استفاده می‌شود. همان‌طور که گفته شد، نور سرد در طیف رنگی نور، جایگاهی در بین ۵۴۰۰ و ۶۵۰۰ درجه کلوین دارد. برای محیط‌هایی مانند کارگاه‌های نقشه‌کشی، کلاس‌های طراحی، کارگاه‌های تراشکاری، کارگاه‌های برش‌کاری و پرس و به‌طور کلی اکثر کسب‌وکارهای صنعتی امروزی بهتر است که از این رنگ نور استفاده کنند.
نور طبیعی:
توصیه می‌شود که محیط‌هایی با فضای زنده همچون مدارس، ادارات، آشپزخانه‌ها و به‌طور کلی اکثر محیط‌های عمومی همچون بیمارستان، خوابگاه و آسایشگاه از این نور استفاده کنند. این رنگ نور علاوه‌بر حفظ شادی و نشاط افراد، در حفظ سرزندگی و شادابی فضا بسیار تأثیرگذار است.
نور گرم:
همان‌طور که از نام این نور به نظر می‌رسد، در محیط‌هایی که نیاز به ایجاد احساس صمیمیت و محبت است، نور گرم نقش چشمگیری دارد. نور گرم در محیط، همچون کانون گرما عمل کرده و اعضای محیط را به هم نزدیک‌تر می‌کند. در مکان‌هایی همچون اتاق‌خواب خانه، اقامتگاه هتل که در رهایی‌جستن از خستگی نقش دارند، بهتر است از نور گرم استفاده شود. همچنین در محیط‌هایی همچون پذیرایی خانه که محل ارتباط اعضای خانواده با یکدیگر است، استفاده از نور گرم در نورپردازی بر ایجاد صمیمیت بیشتر بسیار تأثیرگذار است.
کلام آخر
به‌طور کلی دقت در نورپردازی خانه، محل کار، محیط‌های عمومی و هر مکانی که افراد در آن رفت‌وآمد دارند، نقش بسیار زیادی در روابط افراد دارد؛ همچنین استفاده از نورپردازی صحیح و به‌کارگیری رنگ نور مناسب در هر محیط، اثرات و نتایج قابل‌تأملی در روحیات افراد دارد. برای دیدن این نتایج تنها کافی است که در نورپردازی محیط‌های مختلف دقت کرده و در صورت امکان رنگ نورهای اشتباه را تصحیح کنید. در کمترین زمان ممکن، اثرات این کار را بر روی خلقیات خود و عزیزان و اطرافیان‌تان خواهید دید.
