عوامل بسیاری در رشد گیاه در محیط گلخانه اثر گذار است. پارامترهایی مثل سازه گلخانه، تهویه هوا، نورپردازی و ده ها امر دیگر که سبب رشد بهتر گیاهان می شود. یکی از این گزینه های مهم که هم راستا با نور طبیعی در محیط نقش خود را ایفا می کند، لامپ های گلخانه ای هستند. لامپ های گلخانه ای با طیف مناسبی از نور در تامین نیازهای رشد گیاه اثر می گذارند. باید به شما بگویم نورپردازی گلخانه ای چه با نور خورشید چه با نورهای مصنوعی دیگر، به قدری مهم و پیچیده است که از اصلی ترین عوامل برای رشد و نمو گیاه محسوب می شود.
محصولات مناسب برای نورپردازی گلخانه ای
باید به شما بگویم این روزها نورپردازی در گلخانه با لامپ های بسیار متفاوتی دنبال می شود. لامپ هایی که شدت نور و طیف رنگی آن ها با یکدیگر متفاوت است و هر کدام کارایی مخصوص به خود را دارند. این لامپ ها که برای نورپردازی گلخانه ای استفاده می شوند به دو نورپردازی دوره نوری و نورپردازی فتوسنتزی دسته بندی می شوند. نور لامپ‌های دوره‌ای بر گلدهی و خواب گیاهان اثر می گذارد و نورهای فتوسنتزی بر کیفیت گیاه، رشد ساقه ها و انشعاب آن تاثیر دارد. با ما همراه باشید چرا که قرار است به بررسی محصولات مناسب در این زمینه می پردازیم.
لامپ فلورسنت (fluorescent lamp)
لامپ های فلورسنت یکی از پر طرفدارترین لامپ های گلخانه ای محسوب می شوند. چرا که این لامپ ها به شکل مهتابی هستند و روند نصب ساده ای را دنبال می کنند. از سوی دیگر به لحاظ صرفه اقتصادی بسیار مقرون به صرفه هستند و هزینه زیادی را به شما تحمیل نمی کنند. از لامپ های فلورسنت برای نورپردازی گلخانه ای استفاده می شود چون حرارت تولید آن بسیار کم است و برای تهویه هوا خیلی به تجهیزات خاصی نیاز نیست.
- طیف طول موج لامپ به سه دسته سفید گرم (طول موج قرمز)، سفید سرد (طول موج آبی) و نور کامل (تمام طیف های نوری) دسته بندی می شود.
- گزینه مناسبی برای پرورش گیاهان برگی، محصولات کشاورزی یکساله، گیاهان زینتی گل دار و آپارتمانی است.
- لامپ فلورسنت با فاصله تقریبی ۲۵ تا ۳۵ سانتیمتری از گیاه نصب می شود.
- لامپ فلورسنت با ۲۰ و ۴۰ وات برای کاشت و پرورش بذر عالی مناسب است.
- لامپ فلورسنت استاندارد دارای طول عمر بالا ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ ساعت است.
- این لامپ ها دو برابر لامپ‌های رشته ای بازدهی دارند.
لامپ رشته‌ای یا حبابی یا تنگستن
این لامپ ها همانند لامپ های فلورسنت قیمت مقرون به صرفه ای را در پیش روی کاربر قرار می دهد؛ اما به دلیل حرارت دو برابری که نسبت به لامپ های فلورسنت دارد ممکن است نصب آن در فاصله نزدیک به گیاه آسیب برساند. بر همین اساس توصیه می شود با فاصله تقریبی ۶۰ سانتی متر روند اتصال آن به سقف دنبال شود. از سوی دیگر در محیط هایی که از این لامپ استفاده می شود تهویه هوا باید جدی تر برای سرد شدن محیط دنبال شود.
- بیشتر طول موج این لامپ با رنگ قرمز منتشر می شود.
- به تنهایی از این لامپ برای نورپردازی گلخانه ای نمی توان استفاده کرد و حتما باید یک نور مکمل وجود داشته باشد.
- همزمان با لامپ رشته ای باید از لامپ های فلورسنت هم استفاده شود، چرا که با ترکیب نور قرمز و آبی تعادل نوری در محیط برقرار می شود.
- برای رشد بهتر گیاهان نور ایجاد شده باید دو سوم از نور فلورسنت باشد و یک سوم از لامپ های رشته ای کمک گرفته شود.
لامپ ال ای دی LED و رشد بهتر گیاهان
از آنجایی که گیاهان بسیار متمایز از یک دیگر پروسه رشد را دنبال می کنند و لامپ ال ای دی به صورت تخصصی برای هر گیاه متمایز تولید می شود. باید بگویم که از این لامپ الزاما تنها با این نام که ال ای دی است نمی توانیم در نورپردازی گلخانه ای استفاده کنیم. نیاز است با توجه به نوع گیاه و روند رشد مورد نیاز آن از لامپ های ال ای دی متمایز در گلخانه برای رشد گیاه کمک گرفته باشد. چرا که ممکن است انتخاب اشتباه به گیاهان گلخانه ای صدمه بزند.
- لامپ های ال ای دی به لامپ های رشد هم شهرت دارند.
- این لامپ یک منبع نوری کم مصرف و کم حرارت است و اگر با شناخت استفاده شود بسیار کم هزینه خواهد بود.
- باید نور ال ای دی استفاده شود که ترکیب دقیقی از طول موج های آبی و قرمز را در کنار سایر رنگ ها داشته باشد.
- به نوری احتیاج دارید که ترکیب دقیقی از طول موج‌های قرمز و آبی و سایر رنگ‌ها را داشته باشد تا بتواند مورد پسند گیاهان‌تان قرار بگیرد.
- چراغ های ال ای دی با طول موج های استاندارد در بازار وجود دارد اما قیمت آن قدری بالا است.
لامپ گازی HID یا لامپ تخلیه گاز شدت بالا
باید به شما بگویم این لامپ ها ساختاری مشابه با لامپ های فلورسنت دارند. با یک تفاوت که میزان گرمای این لامپ ها به مراتب از لامپ فلورسنت بیشتر است. از آنجایی که نورهای خارج شده از این لامپ وسعت بیشتری را تحت پوشش خود قرار می دهند باید بگویم که در بین تولید کنندگان محصولات گلخانه ای در راستای نورپردازی گلخانه ای طرفدار بیشتری دارد.
- دو لامپ پر مصرف از گروه لامپ HID که برای رشد گیاه موثر است لامپ بخارسدیم (HPS) و لامپ‌های متال‌هالید (MH) هستند.
- نورهای منعکس شده از دو لامپ بخارسدیم و متال‌هالید هم راستا با نور خورشید برای رشد گیاه مورد استفاده قرار می گیرند.
- لامپ متال‌هالید طیف نوری آبی و بنفش را ساطع می‌کند که هم راستا با نور خورشید در فصل بهار در محیط باز است.
- لامپ بخار سدیم هم طیف نوری مرئی زرد و قرمز دارد که نور قرمز آن موجب افزایش انرژی در گیاه و سبب شکوفه دادن و باروری آن می شود.
- این لامپ سبب رشد بهتر گیاه با رنگ های طبیعی تر می شود.
کلام آخر در مورد نورپردازی گلخانه ای
همان طور که در مقاله پیش رو مطالعه کردید نورپردازی در گلخانه برای موارد بسیاری دنبال می شود. در برخی مواقع نور برای رشد بیشتر نیاز است در برخی از گیاهان برای پرورش برگ برای بسیاری از گیاهان به منظور گل دهی بیشتر و استحکام ساقه و مسائلی از این دست به نور نیاز است. این نور علاوه بر اینکه با توجه به ساخت و ساز سوله گلخانه با نور طبیعی تامین می شود در بسیاری از موارد هم باید با نور مصنوعی تامین شود. از آنجایی که این کار بسیار تخصصی و پیچیده است، مشاورین ایران لایت با توجه به نیاز شما راهنمایی های لازم را در این راستا با محصولات متناسب ارائه خواهند داد.
